Adet gören kadınların yarısından çoğunda her adet döneminde en az 1-2 gün ağrı olmaktadır.Bu ağrı ve bazen eşlik eden belve kasıkda kramplar, bulantı,kusma, ishal, başağrısı,baş dönmesi ,bazen onların günlük işlerini yapmalarını engelleyecek boyutta olursa işte buna dismenore diyoruz.Ama önce adet döngüsünün bilinmesinde fayda vardır.
ADET DÖNGÜSÜ
Bir adet döngüsü kanamanın ilk günü başlar ve diğer kanamanın ilk günü biter ve ortalama 28 gün sürer .Bu döngü sırasında kadın yumurtalığında önce östrojen ve yaklaşık olarak 14. günde olan yumurtlama sonrasında da progesteron adlı hormonlar yapılır böylece rahim iç zarı(endometriyum) gebeliğe hazırlanır.Yumurtlama sonrası yumurta rahim ile yumurtalık arasındaki tüpe geçer ve eğer bir sperm tarafından orada döllenirse gebelik oluşur ve progesteron hormonu salgılanmaya devam eder ve adet kanaması oluşmaz.Ancak yumurta eğer döllenmezse progesteron hormonu salgısı giderek azalır ve böylece gebeliğe hazırlanmış olan endometrium tabakası yeni bir adet döngüsü ve gebeliğe hazırlanmak için kanama yoluyla(adet kanaması) atılır.İşte bu adet kanaması kimilerinde hafif kramp tarzı kimilerindeyse ciddi ağrı oluşturur.
ADET SANCISI NEDENLERİ
Rahim duvarları birer kas yumağıdır ve her adet kanamasında bu kaslar kasılır ve siz bunu ağrı olarak hissedersiniz.Ancak bu kasılmanın dolayısıyla da ağrının sorumlusu ,adet kanamasının başından itibaren gittikçe salgılanması azalan bu nedenle de ağrı giderek azalır , prostaglandin denen maddedir.
PRİMER DİSMENORE
Bu hemen hemen ilk adet görmenizle beraber başlayan bir tablodur ve birçok kadında yaş ilerledikçe veya doğum yaptıktan sonra adetler daha ağrısız geçmeye başlar.
SEKONDER DİSMENORE
Bu tablonun nedeni ise doğal değil bazı hastalıklardır ve önceleri adetler sancısızken sonradan sancılı olmaya başlar..Sancılı dönem daha uzun sürer, ve sancı kanamadan önce başlayıp şiddeti artarak kanama bitiminden sonra da devam edebilir.Bunun en sık nedenleriyse,rahim duvarından kaynaklanan halk arasında ur denilen miyomlar ve rahmin iç zarı olan endometriyum tabakasının rahmin dışında ,yumurtalıklarda, tüplerde,vb yerleşmesi olan endometriozdur.Özelikle adet başlamadan başlayıp kanama bitiminden sonra da devam eden sancının nedeni endometriozdur.
TANI-Tedavi
Tıbbi öykünüz ve yapılacak muayenenizle tanısı konur.Bazen muayene sonrası tanı için halk arasında kansız ameliyat olarak biline laparoskopi yapılması gerekebilir.Bütün tanısal işlemlere rağmen ağrılı adetlerinizin tam nedeni bulunamayabilir bu durumda ise uygun tedaviyi hastamız ile konuşarak seçeriz.
Uygun tedaviyi hastamızla seçmemizin nedeni gebe kalmayı düşünenle düşünmeyen arasında tedavi şeklinin ciddi farklılık göstereceğindendir.
-Ağrı kesiciler,eğer ağrınızın veya kanamanızın ilk işaretleriyle birlikte alınmaya başlanırsa daha etkili olur hatta bulantı,ishal gibi şikayetlerin oluşmasını da önleyebilir
-Hormonal , doğum kontrol hapları alınması,hormonlu spiral takılması gibi yöntemlerde gebelik planlamayanlarda uygulanabilir.Hormonal yöntemler myom veya endometrioz gibi hastalıkların da kullanımları süresince ilerlemesini durdururlar.
-Cerrahi ,eğer myom veya endometrioz gibi tablolar söz konusuysa cerrahi ile bunların çıkartılması da bir seçenektir.Hatta çok ciddi tablolarda en son seçenek rahmin cerrahi olarak alınmasıdır.
-Masaj, akupunktur,B1 vitamin veya magnezyum takviyesi,black cohosh içeren tebletler gibi birçok alternatif tedavi şeklide sözkonusudur.Ayrıca egzersiz yapmaktan,sıcak uygulamadan,yoga gibi meditasyon yapmaktan fayda görenlerde mevcuttur.